gozde1384
Evrenin farklı bir noktasında fizik kuralları farklı işliyor olabilir mi?
maedhros5347
Pek bir fikrim yok ama görelilik kuramından hareketle referans noktamızı dünya alırsak farklı bir yerde farklı fizik kuralları geçerli olabilir.
sefa-selcuk3543
Ama şöyle bişey var referans noktası dünya değil. Dünya' da bütün evrenle aynı kuralları kullanıyor. Bu kurallar Dünya baz alınarak evrene uyarlanmadı evren baz alınarak Dünya'ya uyarlandı yani evrenin her tarafında aynı kurallar geçerlidir (Bence)
gozde1384
evet ama dünyadaki madde=enerjinin evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu söylenebilir mi?
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
kabuto6141
Madde=enerji evrenin bütün özelliklerini kapsayıcı olduğu düşünülemez bile. Çün
sefa-selcuk3543
yıldızlar ve gezegenler için geçerli değil mi ?
betul-cansu7757
Evrenin aynı boyutlarında fizik yasaları da aynıdır. Boyuttan kastım 4 boyuttan sicim teorisinin öne sürdüğü 11 boyuta kadar değerlendirilebilir. Şuan farkında olduğumuz 4 boyutlu evren için aynı yasaları gözlemleriz. Fakat Quantum düzeyindeki yasalar gözlemlediğimiz boyuta entegre edilecek yasalar değildir. Örneğin bir elektron aynı yörünge düzeyinde birden fazla noktada aynı anda gözlemlenebilir. Peki bu bizim için geçerli midir?Birçok bilim adamına göre elbette mümkün değil. Ama Hugh Everett'e göre bizlerde farklı evrenlerde aynı anda bulunuyor olabiliriz(Çoklu dünyalar argümanı).Özetle yasalar boyutlar arası değişime uğruyor. Işık için geçerli olan yasa bizim içinde geçerli midir?Bir madde hem parçacık hem de dalgalı yapıda bulunabilir mi? Bir madde ışık hızına ulaşabilir mi? Karadeliğin merkezinde yer alan zamansızlık noktasındaki (Tekillik kuramı) yasalar ile 4 boyutlu gözlemlenebilir evrenin yasaları bir olabilir mi? Yani sorunun cevabı evet evrendeki yasalar farklılık gösterir fakat mesafeler arası değil boyutlar arası bir değişim söz konusudur.
burtay-mutlu7940
Güzel bir soru, birçok soru üretme kapasitesine sahip…
Evrenin fizik kuralları farklı yerlerde farklı işliyor mu? Cevap dualite-ikililik içeriyor... Hem, Hayır! Bizim evrenimizde tüm kurallar aynıdır, evrenseldir. Hem'de Evet ! Evrenin farklı noktalarında, bölgelerinde farklı kurallar olabilir... Şimdi cevabı açmaya geldi sıra.
Evren de geçerli olan tek sabit "matematik" kurallarıdır. Evren de bir matematik üzerine kuruludur ve fizik kuralları da bu matematikten oluşur. Matematiğin kesinliğine karşın fizik kuralları aynı kesinliği taşımaz. Görecelidir. Ama hepsi aynı kesin olan matematikten türevlenir. (1. aşama açıklama bitti)
Evrenimizdeki fizik kuralları, mevcut uzay-zaman geometrisine ve kuvvetlerine göre oluşmuştur. Mevcut evrenimizin matematiğin biçimlendirdiği fizik kuralları daha big-bang sırasında şekillendiği için, tüm evrende geçerlidir. Daha üst boyutlara uygulansa bile kuralların değişeceğini sanmıyorum. Sadece formüller ve işlem şekli değişir ama sonuç aynıdır. (2 boyutlu bir düzlemde bir dairenin çapı veya çevresi 3 boyutlu bir şekil alırsa, bir kürenin parçası olursa)farklılaşır. Ya çevre aynı kalır, çap değişir, ya çap aynı kalırsa çevre değişir. Matematik bize çap veya çevre özellikleri belli bir boyuta göre belirlenmiş bir nesnenin, diğer boyutlarda da nasıl olacağını, nasıl farklı olabileceğini ama “öz” ün aynı kaldığını, değişmediğini gösterir. Üst boyutlarda kullanılan matematik değişir (aslına sadık olarak geliştirilir) ama bunun sonucu fizik kuralları değişmez. Yani “Hayır, değişmez” kısmı bu. (2. aşama açıklama bitti)
Evet bazı noktalarda değişir. Özellikle uzay zaman geometrisinin değiştiği noktalarda değişir. Bu kütle çekimi, ivme, yoğun elektromanyetik alan olabilir. Yani bir karadelik ya da nötron yıldızı yanında fizik kuralları değişir. Çünkü uzay-zamanın geometrik yapısı bu bölgede değişmiştir. Ama buradaki durumu saptamamızı sağlayacak olan fizik kuralları gene, evrende genel geçerli olan matematikten türetilecektir. Peki, fizik kuralları niye değişiyor? Üst boyutlardakinden farkı ne? Üst boyutlarda değişen şey sadece algılama şeklimiz oluyor. Gördüğümüz durum ve olayları farklı açılardan görüyoruz. ( Matematiksel bakışı kast ediyorum) Ancak incelenen obje ya da durum, ilişkiler sistemi değişmiyor. Yani kütle çekim kuvveti 6ncı ya da 7nci boyutta güçlenmiyor ya da düşmüyor. Hala iki cismi birbirine aynı kuvvetle çekiyor. Ya da en madde ya da enerji için en üst hız sınırı değişmiyor. Daha önce (3+1 boyutta) de 10 yılda süren yol, 4+1 de anlık ise, bu 5+1nci boyuta geldiğinizde 3+1 de hala 10 yıl, 4+1 de hala anlık olarak kalmaya devam ediyor. (biraz kafa karıştırıcı ama durumun değişmediğine bir örnek olarak ele alın sadece).
Kütle çekimin, ivmenin, kuvvetli elektromanyetik alanda ise uzayın geometrisi değişiyor. Yani 3+1 boyuta göre (göreceli) atomlar arası enerji dengeleri ve ilişkileri değişiyor, enerji alanların yoğunluğu değiştiği için, verilen tepkilerin şekli veya süresi değişiyor. Kendi varsayımımla, zaman dalgalarının genliği ve yoğunluğu değişiyor. Daha önce 3+1 uzaydaki enerji yoğunluğunda bütünlüğünü koruyamayan parçacıklar, (spin ve evrensel genişlemenin ivmesinden dolayı yapılarını korumak için yeterli enerjiyi toplayamayan gibi kaba bir tabirle) artık dağılma yerine varlıklarını koruyabiliyorlar. Yeni temel parçacıkların sürekliliği demek yeni bir ilişkiler zinciri oluyor. (Yüksek hızlı çarpıştırıcılarda gözlenen ve kısa zamanda parçalara ayrılarak dağılan ağır temel parçacıkları kast ediyorum). Bu da daha farklı atom yapıları, daha farklı enerji yükleri ile farklı maddeler demek oluyor. (Örneklemek gerekirse; bir çığ üzerindeki kar parçacıkları olabilir. Çığ’ın hızı arttığı zaman enerjisinin bir kısmı yuvarlanan kar topaklarına geçer ve kar büyük kütleler halinde hareket edebilir. Ancak çığ hız kaybettikçe, yuvarlanma hızları düştükçe, yapılarını koruyamazlar ve yerçekimi ile dağılmaya başlarlar. Daha ufak parçalar hareketlerine devam ederken, ağır olanlarda parçalanır.- Bu düşünce deneyinde, hızlanan ve fazla enerji kazanan kar topaklarının hareket yönlerinde hiçbir cisme çarpmadığını varsayarak ele alın)
Ayrıca uzayın geometrisi büküldüğü için, ne bir küre, ne bir kare ya da küp aynı fiziksel yapıda durmayacak. Örneğin iki boyut üzerinden bir daire ele alalım, burada uzay-zamanla büküleceği için “Pi” sayısı tamamen farklı olabilir. Ya da elektromanyetik alanların ivmeli ortamda (bu konudaki varsayımım henüz çok ham)ki yayılımında genlik ve frekans değiştiği için aralarındaki “altın oran” daha farklı bir sayı olabilecek. Altın oranın değişmesi demek, bütün sistemlerdeki birleşme yapıların değişmesi demek. Gökadaların sarmak kollarından, güneş sistemleri etrafındaki gezegenlerin yörüngelerine kadar… Yani cevabınız, Evet bazı noktalarda değişebilir. Tabii göreceli olarak.. Ama bunu o bölgede yaşayan bir varlığın bilmesine ya da tahmin etmesine imkân yok. O da evreni kendi elindeki sayılarla ele alacaktır. (Eğer bir bilim kurgu romanındaki gibi, bir karadeliğin için bir evren ise mesela)
Ama nihayetinde değişmeyen tek bir şey kalacaktır. Matematik. Sayılar ve fonksiyonlar değişebilir. Buna göre denklemlerde değişebilir ama matematik aynı kalır.
Bu açıdan bakarsak en temel cevap “Aslında hiçbir şeyin değişmeyeceği ama fizik kuralları açısından göreceli olabileceğidir.”
sefa-selcuk3543
Ama sizim teorisine bakılırsa paralel evrenlerde yaşayan bizim gölgelerimiz ile aynı düzen içinde yaşıyoruz Hawking yaşadığımız dejavu duygusunun sebebini farklı evrenlerdeki gölgelerimizin biri o anı yaşamıştır ve bizim onlar ile etkileşim içinde olmamızdan dolayı bizde o anı daha sonra yaşararken dejavu oluyoruz demiştir. Ayrıca paralel evrenlerin temasından yeni evrenler ortaya çıkıyorsa ve bizim evrenimizde bu şekilde oluşuyorsa iki aynı özellikli evrenden yeni ve farklı fizik kuralları ile şekillenen evrenler nasıl ortaya çıkabilir ? bence diğer boyutlarda da aynı kurallar geçerlidir.
sefa-selcuk3543
Ama sicim teorisine bakılırsa paralel evrenlerde yaşayan bizim gölgelerimiz ile aynı düzen içinde yaşıyoruz Hawking yaşadığımız dejavu duygusunun sebebini farklı evrenlerdeki gölgelerimizin biri o anı yaşamıştır ve bizim onlar ile etkileşim içinde olmamızdan dolayı bizde o anı daha sonra yaşararken dejavu oluyoruz demiştir. Ayrıca paralel evrenlerin temasından yeni evrenler ortaya çıkıyorsa ve bizim evrenimizde bu şekilde oluşuyorsa iki aynı özellikli evrenden yeni ve farklı fizik kuralları ile şekillenen evrenler nasıl ortaya çıkabilir ? bence diğer boyutlarda da aynı kurallar geçerlidir.
