morgan4658
Zaman ve hizin goreli olmasinda anlamadigim husus
morgan4658
Zaman ve hiz gozlemciye gore ise, muonlarin durumu nasil aciklanir ?
morgan4658
Tamam birine gore boyut,digerine gore zaman karsilastirilmasi yapiliyor, ama muonlarin durumu tum referans sistemleri icin ayni degil mi ?
burtay-mutlu-shibumi-tr6061
Zaman yerine daha önce önerdiğim gibi "Süre" olarak düşünebiliriz.
Şu an tam hatırlamıyorum ama muon'un 2.2 nano saniyelik ömründe, boyut daralmasından dolayı, 10 bin metre de 600 metreye düşüyordu. Böylece yeryüzüne ulaşıyorlar. Böylece kendisine göre uzun süren bir ömür içinde bu mesafeyi kat edebiliyor.
Muonlar kozmik radyasyonun, üst atmosferdeki moleküllerle çarpışması sonucu ortaya çıkıyor diye hatırlıyorum. Yani uzaydan gelmiyorlar, bizim atmosferimizde oluşuyorlar.
Kütleleri ise elektrondan 200 küsür fazla (Bu kısmı araştırmadan okuyanlar için yazdım.)
Bana göre, hız altında iken Zaman'ın genişlemesi tam olarak ele alınmıyor. Zaman genişlemesi altında iken, sizin üzerinde durduğunuz "an" süresi uzuyor. Bunun anlamı ise bir periodluk titreşimin süresi dış gözlemciye göre uzuyor. ama içerideki gözlemci için değişen bir şey yok. titreşim gene aynı temel birime göre (1 period da) oluyor.
Diğer bir deyişle; muon bütün hayat süresi boyunca mesela 100.000 titreşim yapacak ise, hızı ne olursa olsun 100.000 titreşim yapıyor. Gözlemci bu 100.000 titreşimi tespit ediyor.
(Yani kırmızı-mavi ışık konusundaki gibi, dalga boyu artıyor bir bakıma. )
Böylece kütlesini oluşturan toplam enerji miktarı değişmiyor.
Sorunuzu tam anlamadığımı düşünüyorum ama ilk cevabım, muon'un durumu tüm referans sistemlerinde aynı olacaktır. (Tüm yaşam süresince yapacağı titreşim miktarı ve toplam enerjisi aynı kalacaktır çünkü...)
morgan4658
Sorumu aciklayici bilgiyle genislettiniz.Ancak sorum su: Muonlarin referansinda boyut daralmasi, bizim referansimizda zaman daralmasi ongoruluyor.Malum formule gore muonun saati bize gore yavasliyor.Muona gore dunya ona yaklasiyor, formul ayni, zamanla mesafe degisiyor sadece.Bu durum diger referanslarda ayni.Buraya kadar herseye Amin.
Sorum su, muonlari bir kenara biraktigimizda zaman ve hiz goreceli iken, muonlari aciklamak icin goreceli bir kavram nasil genel kabul ediliyor? ( Her referansa uydugu icin de dogru, goreli olamaz)
burtay-mutlu-shibumi-tr6061
Görelilik ile ilgili bir ders almıştım. Konuyu çok güzel anlatıyordu. ancak boyuk sıkışması-daralması ve göreli zaman genişlemesi konusunda, tüm matematiksel uyumuna rağmen ikna edemedi.
Bu ders sonrası, çift yarık deneyinde fotonun ölçüm aletini önceden gördüğünü ve nedenselliği nasıl ihlal ettiğine dair bir deneme de yaptım. (https://evreneyenibirbakis.blogspot.com/p/cift-yark-deneyinde-fotonun.html)
Şimde uzay gemisi dünyadan 0.x C hızıyla uzaklaşıyor. Sonra kendi zamanını normal ve kendisini sabit gördüğü için dünyayı kendisinden 0.y C hızıyla (0.x C hızına göre zaman genişlemesi olan ortamda) (x>y) görüyor. Böylece dünya da zaman genişlemesi olduğunu görüyor.
Ayrıca boyut daralmasından dolayı, uzaktaki yıldızı mesela 10 ışık yılı ise, onu 8 ışık yılı uzakta görüyor. (0,6 C için) dünya ya göre 16 yıl süren yolculuğu ise gemide 12,8 yıl da alıyor filan (hesaplarda hata olabilir notlarıma bakmadan yazıyorum ama ana fikir aynı)
Bir de ivmelenme yanında o yıldıza varırkan durmak için yavaşlama süreci dahil oluyor. (onun nasıl olduğunu tamamen unuttum ama aradaki sayısal dengesizliği gidermek için bir de ufak ekleme yapılıyordu) vs, vs,
Sonuçta, Özel göreliliklie ifade edilen temel durumlar ve sonuçlarına katılsam da, kalan kısmına şüpheyle yaklaşıyorum.
Daha doğrusu, matematik uyum ve simetri uğruna bu kadar özden uzaklaşılmasını saçmalık olarak düşünüyorum.
burtay-mutlu-shibumi-tr6061
Dünya da kalan kardeş, uzaydakine göre daha yavaş yaşlanmaz.
Ya da muon dünyayı kendisine göre daha yaklaşırken algılamaz.
Bütün bunlar hareketin göreliliğindeki estetiği ve matematiksel dengeyi korumak için geliştirilmiş uygulamalar.
Dünya da sabit kalan kardeş, daha hızlı yaşlanır. Uzay gemisindeki de bunu görür.
Ya da mesafe kısalmaz. İç güdülerimizde bunu söylüyor. Matematik olarak denge kuruluyor olması, doğru cevap olduğu anlamına gelmiyor.
Evet hareket görelidir. Hız görelidir. İki nesnenin hızı birbirine göre, görelidir. iki farklı hızlardaki farklı nesnenin zamanları da birbirlerine görelidir.
Ama cevap bu değil.
Ya evrende özel bir boş bölgede tek bir uzay gemisi olsaydı? Görece kıyaslayabileceği başka bir şey olmasa?
Ve yakıtını kullanarak 0.8C hızında hareket ediyor olsaydı?
Şimdi bu gemi için hareket etmiyor veya zaman genişlemesi olmuyor, diyebilir miydik?
Sezgilerim bu "kabulu" red ediyor.
Sizin sorguladığınız şey'inde buna benzer bir red olduğunu düşünüyorum.
Ve tüm bu soruları gereksiz hale getiren, mevcut özel görelilik sonuçlarıyla da çelişmeyen ve en azından kendi sezgilerime daha berrak cevap veren bir bakış açısı getirdim.
burtay-mutlu-shibumi-tr6061
Ana fikri ile; Hareketi sabit duran diğer gözlemciye göre değil, direk uzay-zaman'a göre değerlendirmek.
burtay-mutlu-shibumi-tr6061
Eğer Zaman'ın kesikli yapısını (1 Planck Zamanı) temel alırsak, bunu bir dalganın ilerlemesi olarak da kabul edebiliriz.
Evrensel zaman dilebileceğimiz bir kavrama kavuşuruz. Evrensel Zaman, sabittir,
Ancak hız altındaki ortamlarda yolculuk boyunca "süre" olarak türevleşmektedir. Ve akışı değişmektedir.
Böylece iki farklı hızdaki gemide gerçekleşen Zaman genişlemesini evrene (uzay+zaman) göre hesaplayabiliriz. (Lorentz denklemleri ile her zamanki gibi)
Sonra istiyorsak bu iki geminin içindeki süreleri birbirlerine göre de değerlendirebiliriz. İster birbirlerine karşı, ister zıt yönlere fark etmiyor. Lorentz ile hızlarının toplamı ile her zaman C altı bir zaman genişlemesi oluyor.
[0.6 C (L:1.25) hızındaki bir gözlemci, aynı yöndeki 0.8 C (L:1.66) hızındaki bir başka gözlemcinin zaman genişlemesini, hem birbirlerine göre hem de evrene göre değerlendirip, kıyaslayın.
Daha anlaşılır olur sanırım. ]
Bu şu anlama da geliyor. Hız altında iken, hareketsiz olana göre yaptığımız hesap aslında Evrensel Zamana göre (kütleçekim kaynaklı zaman genişlemesi ihmal edilmiş halde iken tabi) yapılmaktadır.
Bu çerçeve de, muon'un kalp atımı (titreşimi) dışarıya göre yavaşladığı için, dışarıya göre ömrünün uzadığını ve o mesafeyi aldığını ama dünyayı kendisine mercekle yakınlaştırılmış gibi görmediğini düşünüyorum.
Gene aynı yaklaşımda, uzay-zaman'a göre daha hızlı hareket edenin ortamında zamanın, daha yavaş geçeceğini söyleyebiliriz direk.
İkiz kardeş dünyaya döndüğünde, kardeşinin daha fazla yaşlandığının görmesi için düzeltme matematiğine gerek olmadığını da görürüz.
Evren dokusuna, göre hız ne ise, zaman genişlemesi de o oranda oluyor. Etrafta göreceli destek almak için ek bir gözlemciye ya da nesneye gerek yok.
burtay-mutlu-shibumi-tr6061
Eğer Zaman'ın kesikli yapısını (1 Planck Zamanı) temel alırsak, bunu bir dalganın ilerlemesi olarak da kabul edebiliriz.
Evrensel zaman diyebileceğimiz bir kavrama kavuşuruz. Evrensel Zaman, sabittir.
Ancak hız altındaki ortamlarda yolculuk boyunca "süre" olarak türevleşmektedir. Ve bu ortamda akışı değişmektedir.
Böylece iki farklı hızdaki gemide gerçekleşen Zaman genişlemesini evrene (uzay+zaman) göre hesaplayabiliriz. (Lorentz denklemleri ile her zamanki gibi)
Sonra istiyorsak bu iki geminin içindeki süreleri birbirlerine göre de değerlendirebiliriz. İster birbirlerine karşı, ister zıt yönlere fark etmiyor. Lorentz ile hızlarının toplamı ile her zaman C altı bir zaman genişlemesi oluyor.
[0.6 C (L:1.25) hızındaki bir gözlemci, aynı yöndeki 0.8 C (L:1.66) hızındaki bir başka gözlemcinin zaman genişlemesini, hem birbirlerine göre hem de evrene göre değerlendirip, kıyaslayın.
Daha anlaşılır olur sanırım. ]
Bu şu anlama da geliyor. Hız altında iken, hareketsiz olana göre yaptığımız hesap aslında Evrensel Zamana göre (kütleçekim kaynaklı zaman genişlemesi ihmal edilmiş halde iken tabi) yapılmaktadır.
Bu çerçeve de, muon'un kalp atımı (titreşimi) dışarıya göre yavaşladığı için, dışarıya göre ömrünün uzadığını ve o mesafeyi aldığını ama dünyayı kendisine mercekle yakınlaştırılmış gibi görmediğini düşünüyorum.
Gene aynı yaklaşımda, uzay-zaman'a göre daha hızlı hareket edenin ortamında zamanın, daha yavaş geçeceğini söyleyebiliriz direk.
İkiz kardeş dünyaya döndüğünde, kardeşinin daha fazla yaşlandığının görmesi için düzeltme matematiğine gerek olmadığını da görürüz.
Evren dokusuna (x,y,z ve t koordinatlarına), göre hız ne ise, zaman genişlemesi de o oranda oluyor. Etrafta göreceli destek almak için ek bir gözlemciye ya da nesneye gerek yok.
burtay-mutlu-shibumi-tr6061
https://www.quora.com/Why-does-time-dilation-occur-Why-do-gravity-speed-both-affect-time-I-have-difficulty-visualizing-how-time-should-slow-down-for-people-in-different-gravity-environments-or-going-at-a-faster-speed-and-how-astronauts-biologically-age-less-in-space
Burada konuyla ilgili bir çok cevap var. Aralarında çok iyi olanlarda var.
