ayar-bozonu7869
Ayar bozonunun kütlesi neden bu kadar fazla?
ayar-bozonu7869
Merhabalar, buraya yeni kaydoldum. Sorum ayar bozonu hakkında. Beta bozunmasında alt kuark üst kuarka dönüşürken d --> u + W şeklinde bir tepkime oluyor. d'nin yani alt kuarkın kütlesi 4-8 MeV arasında. u'nun yani üst kuarkın kütlesi 1.5 - 4 MeV arasında. Ama ayar bozonun kütlesi ise bir demir atomunun kütlesinden dahi yüksek. Kütlenin korunumu yasasına uymadığını düşünüyorum çünkü anlamadım. Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler.
ayar-bozonu7869
Bu kütle kazandırma işlemini Higgs mekanizması ve higgs bozonu açıklıyormuş ancak içeriğinden pek bir şey anladığım söylenemez. Bu Higgs denilen alan, bozon, mekanizma vs. 2013 yılında bulunmuş. Higgs nedir?
mzgnccn8702
Ayar bozonu kütlesini ilk sizden duyuyorum. Çünkü ayar(gauge) bir bozon değildir. Ayar bozonları demek daha doğru olur ve bu kavram doğadaki her bir kuvvetle ilişkili dört parçacığı niteler(photon,gluon,w,z). Bunların yaptığı etkileşim ile alakalı yani foton elektromanyetizma, gluon güçlü etkileşim kuvveti, W ve Z zayıf etkileşim kuvveti.
W ve Z kütleye sahip ama foton ve gluon kütleye sahip değil. Buda ortaya şöyle bir durum çıkarıyor. Bazı parçacıklarla etkileşim yapan ve onlara kütle kazandıran bir mekanizmanın var olması gerekir. Bu etkileşimi sağlayan mekanizmaya yada alana higgs alanı deniyor ve bu etkileşime aracılık eden parçacığa da higgs parçacığı deniyor. W ve Z bozonları bu alanla etkileşir, bu nedenle bu parçacıkların kütlesi vardır. Fotonlar ve gluonlar Higgs alanıyla etkileşmezler, bu nedenle bu parçacıkların kütlesi yoktur.
onur-cem-dag8483
2012 yılında higgs bozonu resmin bir bozon olarak temel bozonlar ailesine kabul edildi .Higgs'in bozonlar sınıfında yer almasının nedeni spin adı verilen bir kuantum mekaniksel özelliğinden ileri gelir spin, bir parçacığın içsel açısal momentumunu temsil eder ve standart model arkadaşları ile nasıl geçineceğini karakterize eder
bozonların spini bir tamsayı (0,1,2 vb) olur böylece duygularını rahat ifade edebilen tipler olurlar kendilerine ait özel bir alana gereksinim duymazlar fermiyonlar ise tam sayı olmayıp buçuklu spinlere sahiptirler (1/2, 3/2 vb ) sahip olur ve bu onları biraz yanlızlığa iter diğer parçacıkkardan belli bir uzaklıkta durmayı tercih ederler spini 0 olan higgs parçacığıda bu durumda resmen bozon ailesine mensuptur
higgs alanının parçacıklara kütle kazandırış biçimi, kendine özgü benzersiz bir özelliği . Bu onu evrendeki tüm diğer bilinen alanlardan farklı kılıyor. ( matt strassler ) .
bir alanın bir kuvvet üretebilmesi için gereken 2 özelliği olmalı alanın açılıp kapanma özelliği olmalı , tercihli bir yönü olmalı , çekme veya itme yapabilmeli normalde higgs alanı bu özelliklerden ilk 2 sine sahip olmuyor herzaman açık ve tercihli yönü yok ancak higgs bozonunun varlığı durumunda alan çarpıklaşıyor ve kurumsal olarak bir kuvvet üretebilir hale geliyor.
İki parçacığın Higgs alanını kullanarak birbirlerine çekme uygulayabileceğini düşünüyoruz. Higgs parçacığının varolması gerektiği öngörüsünü yaparken kullandığımız denklemler, böyle bir kuvvetin de varlığını öngörüyor,” diyor Strassler. Bu kuvvetin evrende nasıl bir rol oynuyor olabileceği ise halen gizemini koruyor. “Higgs ‘alanı’nın kararlı madde oluşumu için olmazsa olmaz bir gereklilik olduğunu biliyoruz. Ancak Higgs ‘kuvveti’ için bildiğimiz kadarıyla böyle bir zorunluluk yok,” diye ekliyor Strassler.
onur-cem-dag8483
daha önceki yazmış olduğum yazıdan bi parça
onur-cem-dag8483
doğadaki 4 temel taşıyıcı parçacıklara ayar bozonu hepsi ayar bozonları sınıfında yer alıyor w,z bozonları foton gluon ve gravition bu parçacıklar ayar bozonları sınıfındadır
onur-cem-dag8483
alt ve üst kuarklar 3. nesil fermiyonlar yani maddeyi oluşturan parçacıklar sınıfındadır
onur-cem-dag8483
kütle farkları olması bence normal biri kuvvet taşıyıcı parçacık biri maddeyi oluşturan kuvvet değişkendir ve sınırı neredeyse yoktur madde kuvvete göre daha belirlidir ama kuvvet iletiminde rol oynayan bir kuantum evreni parçacığından herşey beklenir .
onur-cem-dag8483
göndericeğim slayttan bir ayar bozonuna yapılan spin analizi hakkında bilgi alabilirsiniz http://dergipark.gov.tr/download/article-file/83842
aptal-bukucu3485
Ne copy paste yaptın bea higgsi merak ettiğim için soruya bakacaktım hayattan soğudum
ayar-bozonu7869
onur cem dağ, sizin kullandığınız şu (spin, içsel açısal momentum, matt strass) terimleri ve attığınız linki tam olarak anlayabilmem için kaçıncı sınıf olmam gerekir? Üniversitede fizik bölümü okumam gerekir mi? Şu an 10. sınıfım ve hiç bir şey anlamadım. mzgncnn'nin dedikleri çok iyi anladım fakat higgs alanının neden fotonlar ve gluonlarla etkileşime girmediğini fakat W ve Z bozonlarıyla etkileşime girdiğini anlamadım. Yani yetersiz buldum. Cevaplarınız ve yorumlarınız için şimdiden teşekkürler.
mzgnccn8702
Atığı linki tam olarak anlayabilmeniz için soyut matematik bilmeniz gerekiyor. Şuan ki durumunuz için erken galiba en azından türev, integral,analitiğin bitmiş olması gerek bence. Oradaki denklemlerde bir küme üzerinden tüm işlemler yapılmış topolojik biraz. Üniversitenin lisans bölümünde de görmeyebilirsiniz (yüksek lisans konuları daha çok bunlar fizikçiler lisansta görüyor mu bilmiyorum ). Ama herhangi bir kuantum fiziğine giriş kitabında sözel mantığını anlayabilirsiniz.(sadece spin bile sayfalarca anlatılır ve bunlar matematik kökenli kavramlar bence)
ayar-bozonu7869
Yüksek lisans mı? O zaman merakımı bir kenara bırakıp iyi bir fizik bölümü için yks'ye çalışıp durmalıyım :/ Herkese teşekkür ederim.
hknqq7789
Bozonlar birbirine çok bitişik şekilde büyük miktarlarda yığılma yeteneğine sahiptirler.
hknqq7789
Parti Benzetmesi - Higgs Alanı İçin Basit Bir Açıklama
Bir miktar davetlisi olan bir parti alanı düşünelim. Misafirler geldiğinde parti alanının her tarafına yayılırlar ve eğlenirler. Benzer şekilde Higgs Alanı da uzayda her yere yayılmıştır. Şimdi popüler bir artistin parti alanına girdiğini düşünelim. Misafirler derhal bu ünlü artistin etrafına doğru koşuşacak ve artistin rahatça yürümesi imkansız hale gelecektir. Böylece artist, Misafir Alanı tarafından yavaşlatılmış olacaktır.
hknqq7789
Higgs Alanı'na giren her parçacığın bu tarz bir etkileşimle yavaşlaması, o aşamada, alanda ona kütle kazandırılmasından dolayıdır. Higgs Alanı'nın parçacığın üzerine ne kadar yoğunlaştığına bağlı olarak ve yoğunlaşmayla orantılı şekilde parçacık kütle kazanmaktadır. Bu buluşla birlikte,etrafımızdaki şeylerin nasıl kütle kazandığını anlamış oluyoruz.
hknqq7789
Ayrıca foton gibi bazı parçacıkların Higgs alanıyla etkileşmemesi, bilimciler tarafından fotonun ve bu parçacıkların kütlesiz olma sebebi olabileceği yorumlanır.
hknqq7789
http://www.fizikmakaleleri.com/2013/03/higgs-bozonu-tanri-parcacigi.html alıntılara buradan.
onur-cem-dag8483
ben 11 . sınıfım merak ile araştırarak öğrenirsin dostum 12 nin modern fiziği konusunda standart modelde bu parçacıkları anlatıcaklar ayt de çıkacak hocana sor ayrıntılı biliyorsa öğretir. yazmıştım önceden tekrar yazmak istemedim aptal bükücü :D
