mustafa-sakizcioglu2453
Işık hızı sabit ve değişmez ise yani yaklaşık 300000 km/sn ise çekim kuvvetinin daha büyük veya küçük olduğu bir bolgede zaman da hızlanip yavaşlayacağı için ışık hızı da değişmez mi
necmi-tufek7866
Eğer bulunduğunuz ortamda zaman yavaşlamışsa, ışık hızını yine aynı ölçeceksiniz. Yani size göre, siz aynı ortamda iseniz ışık hızı hep aynı hızda ölçülecektir. Yani hep 300.000 km/sn olacaktır.
Bu ortamın dışındaysanız yani aynı referans sisteminde değilseniz yapacağınız ölçüm yanıltıcı bir ölçüm olur. Çünkü ölçü aletiniz ve ölçtüğünüz şey aynı şeyi temsil etmez. Elmayla armutu ölçmüş gibi olursunuz.
omer-karanlik-profil5833
çekimin kuvvetinden dolayı genleşen zamanın yanı sıra uzay ın kendisi de genleşiyor...
çekim kuvveti dışındayken elinizdeki metre ile çekim kuvveti içerisindeki metre aynı metre olmuyor...
lorentz dönüşümü konusunu incelemenizi öneririm...
mustafa-sakizcioglu2453
O zaman biz teorik olarak çekim kuvvetinin çok ama çok yüksek olduğu bir bölgedeki ışıktan daha hızlı hareket etmiş olmaz mıyız?
necmi-tufek7866
Parmağınızı kaldırıp Ay'a doğru tutarsanız parmağınızın Ay'dan daha büyük olduğunu söylersiniz. Bu da teorik olarak doğru olur sizin mantığınıza göre.
mustafa-sakizcioglu2453
çok mantıklı... İma etmedim gerçekten teşekkürler. Bazen basit örnekle biraz daha fazla kafama oturuyor sanırım.
hic-kimseyle-tartismaz9132
@Ömer ( Karanlık Profil )
"çekimin kuvvetinden dolayı genleşen zamanın yanı sıra uzay ın kendisi de genleşiyor..."
Bu cümleyi daha öncede kullandınız... Bildiğimiz, Zaman genleşmesi sırasında, boyutun "daraldığı" yönünde...
Siz, Uzay'ın genleşmesiyle nasıl bağlantılandırdınız?
Ayrıca, "Uzay'ın Genleşmesi" ile kast ettiğiniz nedir? Evrenin genişleme hareketiyle aynı anlamda kullanmıyorsunuz sanırım.
mzgnccn8702
Kozmolojik genişleme aslında aynı zamanda uzay zamanının kendisinin genişlemesidir. görelilik kuramında bir çarşaf benzetmesi yapılır hata genişleyen kumaşın kendisidir diye. Uzay zamandaki genleşme evrenin içinde olan dalgalar için de geçerlidir. ışık hızı değişmez ama dalga boyu ve frekansı değişir, genişleme atıkça Red shift denen olay artar, yani kırmızıya kayma bir cisimden yayılan ışımanın dalga boyu uzuyor, ışık hala evrende 300.000 km hızla ilerliyor ama dalga boyu sürekli olarak artıyor çünkü dalga uzayda yalıtılır sonlu bir uzantıya sahip olduğu varsayılır. ömerin bahsetiği lorerentz dönşmlrine katılıyorum
hic-kimseyle-tartismaz9132
Lorentz dönüşümlerini biliyorum ve söylediğimin alakası yok.
Zaman'ın genleşmesi ile hareket doğrultusundaki uzamsal boyutun daralması, birbirleri ile bağlantılı-bağımlı durumlar.
İvme veye kütleçekim kuvveti, eşoeğerliler. O zaman, kütle çekim alanını bir ivme gibi de ele alabiliriz. Eğer kütle çekim alanında zaman genişliyorsa, uzamsal boyutlarda daralmalı.
Ömer bey, cümlesinde bunu, ölçümlerin aynı olmamasını (gözlemcilere göre) " Uzay'ın Genleşmesine" bağlamış.
Ben de nasıl bağladığını soruyorum.
Ek: Çarşaf benzetmesi biraz hatalı yaklaşım bence... Ayrıca, kırmızıya kaymayı açıkladınız. Maviye kaymayı nasıl açıklarsınız? (kütle çekim alanına yaklaşan foton)
mzgnccn8702
hiç kimseyle tartışmayan bunu sana cevap olarak yazmadım mustafanın sorusuna cevap yazdım. Ömerin söylediklerine katılıyorm gb bir şey de demedim onun lorentz dönüşümleri konusunun doğru olduğuna katılıyorum dedim. sayfalarca olan bir konuyu anca bu kadar kısaltabilidm konunun ana hatları bunlar görelilik, red shift, doppler bunlar araştırmak sizlerin tercihine kalmış
necmi-tufek7866
Erkan Bey,
Çok iyi bir katılımcı olmaya başladınız. Bu çok güzel. İzin verirseniz ben konuyu elden geldiğince açmaya çalışayım, çünkü farklı kavramlar yine karışıyor gibiler.
Uzayın genleşmesi, boş ve direnci en az olan bölgelerde, yani galaksi aralarındaki boşluklarda meydana gelir. Güçlü kütle çekim alanı içindeki uzay genleşmez. Eğer öyle olsaydı güneşle gezegenleri arasındaki uzay genleşir uzaklıklar devamlı olarak artardı.
Zaman genleşmesi ile hareket doğrultusundaki uzamsal boyutun daralması "ışık" için değil, madde için geçerlidir. Maddenin ışık hızına çok yakın olduğu bir hızda, çok küçük bir uzanımla ışık hızını aşabileceği bir durumda sistem buna izin vermemek için cismin boyunun kısalmasını tercih eder. Bu şekilde asla ışık hızına ulaşamaz. Hızlanmaya çalıştıkça boyu kısalır yani kendi üzerine doğru kapanmaya, karadelik olmaya meyleder, eğer daha fazla zorlanırsa da artık "boy" diye bir şeyi kalmaz kendi üzerine çöker ve boyutsuz olur, karadelik olur.
Şimdi konuyu "ışık" açısından ele alabiliriz.
Güçlü çekim alanında zaman genleşiyorsa, uzamsal boyut da genişlemelidir. Çünkü olayın başka türlü izahı yoktur. Uzay-zaman birliktedir ve biri genleşirse diğeri de genleşmek zorundadır. Peki o zaman Ömer Bey'in söylediği gibi "uzay nasıl genişleyecek?" Yani aslında Ömer Bey doğru bir tespit yapmış oluyor, ben de bunu kendimce açıklamaya çalışayım. (Kendimce diyorum çünkü bu durumu daha önce "uzay parçacıklarını" kullanarak açıklamıştım. Şimdi de çarşaf benzetmesiyle yapayım.)
Çok güçlü bir çekim alanımız var. Bu alandaki mesafeyi olduğu gibi koruyarak mesafenin yine de büyümesini nasıl sağlarız? Çarşafı katlayarak... Aradaki mesafeyi değiştirmeden çarşafın buruşmasını sağlarsak mesafe uzamış olur.Yani çok girintili deniz kıyılarını çekip uzatırsak nasıl büyük bir alanı kaplarsa işte aynı şey bu durumda gerçekleşir. Aradaki uzay girinti çıkıntı şeklinde katlanmaya, aradaki mesafe uzamaya ve dolayısıyla da "zaman genleşmeye" başlar. Yani aslında fotonun aldığı yol uzadığı için (ama aynı zamanda bizim bakış açımıza göre mesafe değişmediği için) dışarıdaki gözlemci zamanın genleştiğini tespit edecektir. Ama uzayın da genişlediğini göremeyecek, bunun da nasıl olduğunu anlayamayacaktır.
Ben bunu uzay parçacıklarını kullanarak sağlamıştım. Ama eşdeğer olarak aradaki uzayı çarşaf değil de bir güç alanı olarak düşünürseniz bu alan da katlanıp aynı etkiyi gösterebilir.
hic-kimseyle-tartismaz9132
Sevgili mzgnccn, yazılarım kişilere değil, ortaya... Sorularım kişilere olabilir sadece...
Ömer beyden, Uzayın genleşmesini , sizden de maviye kaymayı tanımlamanızı diledim...
Bu soruları yöneltmemin nedeni, düşüncelerinizde ve yaklaşımlarınızda öğrenebileceğim bir şeyler olduğunu düşündüğüm için , "bakış açınızdan" faydalanmak içindir.
Burada kimse tam doğruyu bilmiyor. Eksik, hatalı olabiliriz. Ama bakış açıları, kişilere has ve eşsiz olduğu için, bilgiler kadar değerli benim için...
Tekrar konuya dönersek; Lorentz dönüşümleri, bir durumu gözlemciye göre değil, "gözlenene göre" açıklamamızı ve ikisini de 3ncü bir gözlemci noktasından, eşdeğer referanstan değerlendiriyor.
hic-kimseyle-tartismaz9132
Uzamsal boyut sıkışması, elbette hareketli kütleler için geçerli.
Zaten Ömer bey'de "çekim kuvveti dışındayken elinizdeki metre ile çekim kuvveti içerisindeki metre aynı metre olmuyor" cümlesi ile buna değinmiş diye düşündüm.
Işık hızı, "tüm gözlemciler için aynı". Bu gözlemci ister hızlanan nesne içinde olsun, ister kütleçekim alanında olsun (Ha..Bu arada ne hikmetse ışığı, uzaktaki gözlemciden daha farklı frekanst görüyor), ister ise uzakta köşesinde olsun farketmiyor.
Hepsi "aynı ışığı-fotonu, aynı hızda" görüyorlar.
Işık hızının evrensel sabitlerden oluşu da bu yüzden.
Diğer yazdıklarınızı değerlendirip, düşüneceğim. Sorum olursa eklerim.
omer-karanlik-profil5833
@hiç kimseyle tartışmaz;
https://www.fizikist.com/beyin-firtinasi/36058/
omer-karanlik-profil5833
konuya bende daha yeni yeni hakim olmaya başladım açıkçası :)
linkte verdiğim yazıyı @birtan çiçekçi hocamdan alıntıladım...
maviye kayma durumu ise kütleçekimsel mercek etkisi ve jeodezik eğri konularını incelemenizi tavsiye ederim... kütleçekimsel merceklemede; ışık alabileceği yolu en kısa ve fazla enerji kaybı olmadan almak isteyecektir...burada da jeodezik eğri konusu işin içine giriyor...
mzgnccn8702
bunu doppler etkisi ile açıklayacam;
mzgnccn8702
Bunu Doppler Shift etkisi ile açıklıycam, ışık yayan bir kaynak var ve onu gözlemleyen bir gözlemci burda ışık dalgalar şeklinde yayılıyor. Ve kaynak hareket ediyor(galaxy yada gezegen yer değiştiriyor). eğer kaynak bize doğru hareket ediyorsa bize yaklaştıkça dalga boyu kasalıyor(blue shift) uzaklaştıkça da dalga boyu uzuyor(red shift). Yani onlardan gözlemlediğimiz ışık yaydıkları ışıktan daha büyük. Buda gözlemlediğimiz ışığın daha kırmızı olması anlamına geliyor(burda gözlemci biz oluyoruz)
