supernova8397
Kütle uzay-zamanı büküyorsa boyut olarak maddeye bir etki eder mi? Mesela bir cismin boyu dünyada daha kısa, uzayda daha mı uzundur? (ya da tam tersi)
mehmet-ali8832
Evet, büyük kütleli cisimler aynen hızlanan cisimlerde olduğu gibi maddede boyut daralması etkisi yaratır. Yani uzaya çıkarsan boyun dünya üzerindekinden daha uzun olacak:) ama tabii ki bu uzama tespit edilemeyecek kadar küçük miktarda olur ve zaten bunu kendi referansına göre ölçmek mümkün değildir çünkü bu değişimi ölçebileceğin hiç bir referans yoktur. Örneğin; boyunu sıfırdan sonra milyarlarca basamağa kadar hassaslıkta ölçebilen bir metre alıp yeryüzünde boyunu ölçtüğünü düşünelim. Sonra uzaya çıktın ve tekrar ölçtün ve bakıyorsun hiç bir fark yok. Bunun sebebi boyut daralması/ uzaması durumunun bulunduğun uzay için geçerli olmasıdır. Dolayısıyla yanında götürdüğün metre de seninle aynı referans ekseninde olduğundan o da seninle aynı miktarda boyut daralması/uzamasına maruz kalmıştır.
necmi-tufek7866
Göreliliğin "hızlanan cisimlerin hızlanma yönünde boyu kısalır" şeklindeki önermesi Supernova'nın sorusunda pek anlamını bulmamış. (O konu göreli bir durumu izah eder. Mehmet Ali izah etmiş.)
Ama dünyanın basınç alanından çıkıp uzaya giden bir cisim veya bir canlı basınç farkı yüzünden genleşir. Yani ölçülebilir derecede bir genleşmeye uğrar. Eğer bir insan uzay elbisesi olmadan uzayda bulunursa içten dışarıya doğru bir genleşme durumu olur. Damarları patlar, baskıdan kurtulan ve serbest kalan her şeyi yayılıp genleşir.
mehmet-ali8832
Sanırım arkadaş yerçekmine bağlı boyut daralmasından bahsetmiş. Einstein'ın eşdeğerlilik ilkesine göre hızlanma ve yer çekimi aynı şeydir ve birbirinden ayırt edilemez. Hızlanınca da, yerçekimi alanında da madde üzerinde boyut daralması meydana gelir.
necmi-tufek7866
Biliyorum Mehmet Ali. O yüzden "görelidir" dedim. Neye göre ölçüldüğüne bağlı. Eğer dünya üzerindeki bir cetvelle ölçerseniz hiç bir fark olmaz. Senin de söylediğin gibi aynı referans sistemidir. Dünya dışındaki bir cetvelle ölçerseniz o zaman farklı çıkacaktır ama böyle bir ölçüm de doğru bir ölçüm olmaz ve yapılamaz bile.
Bu konu ışık hızına ulaşılamayacağını göstermek için düşünülüp teoriye konulmuştur.
Yani "bir cismin boyu dünyada daha kısa, uzayda daha mı uzundur?" sorusu pek uygun olmaz gibi. Çünkü, neye göre ölçeceğiz? Neye göre kısa, neye göre uzun olacak? Cismin boyu gerçekten kısalır mı? Tüm sistem aynı oranda kısalıyorsa sistemin içindeki bir cismin boyunun kısalmasından söz edilebilir mi? Veya bunun ne anlamı olur?
Ben pratik yoldan basınç farkının daha önemli ve baskın olacağını söylemek istedim.
