burtay-mutlu-shibumi-tr1695
İvmelendirilmiş hareket konusunu ele alalım mı?
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Bu konuda ilgimi çeken şey'in başında, nesnenin kuvvet(ler)in uygulaması bittikten sonra, (yani hareketinin vektörü kesinleştikten sonra) hareketinin "hep doğrusal" olması.
Çok doğal ve hepimizin bildiği-yaşadığı bir durum.
Rotasyonal ivme de ise bunun düzlem üzerinde oluşu ilginç geliyor.
Sonuçta, hareket niye sadece "bir (uzamsal) boyut üzerinde" olmak zorunda kalıyor?
Soruma cevaptan çok, bu konudaki sorularnızı ve düşüncelerinizi tercih ederim. İsteyen istediğininkini cevaplasın...
boran-kadir4569
Çok güzel bir soru
Biraz daha açabilirmisiniz
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Teşekkür ederim. Sorudan ziyade, konuyu enine boyuna tartışmaya ve bilgi paylaşımına açıp değerlendirmeye çalışıyorum...
Hareket ve zaman (bence) içiçe olgular. Biri olmadan, diğeri mümkün değil gibi...
Uzay da bir cismi ivmelendirip, istediğimiz bir hıza ulaşması ile kuvvet aktarmayı (itmeyi-çekmeyi) bıraktığımızda, nesne (eğer sürtünme ve/veya çarpma olmaz ise) bu hızda sonsuza kadar gidebiliyor.
Buna momentumun korunumu da diyoruz.
Bunun bir anlamı, kütle aslında evren içinde bir yerden bir yere enerji naklinde kullanabileceğimiz en verimli taşıyıcılardan birisi.
Kütleyi ivmelendirmek için kullandığımız enerji , hedefe ulaşıp aktarana kadar kütlenin momentumunda saklı kalıyor.
Ancak bu koruma -korunum olayı tek bir boyut üzerinde doğrusal bir hareket olursa mümkün.
(Özel not: Hareket her zaman, uzamsal boyutlardan biri üzerinde oluyor.
Uğur Yardım'ın "Djanibekov etkisi" sorusunda, iki yönlü ivme verilmiş bir simetrik olmayan nesne'nin durumu incelenmiş.
Nesnenin iki momentumu var. Bir tanesi doğrusal. Bu HİÇ DEĞİŞMİYOR.
Diğeri rotasyonel, bu da bir fonksiyon izleyerek bu rotasyon eksenine göre biriken kuvvet eşitsizlikleri ile yön değiştiriyor.
Aslında bu iki momentum da AYNI NESNE ÜZERİNDE, AYNI ANDA OLDUKLARI halde, BİRBİRLERİNDEN TAMAMEN BAĞIMSIZLAR...
Yani birini değiştirsek bile diğeri etkilenmeyecek. Bana ilginç gelen bu.
Bunu ve sebeplerini sorgulamaya çalışıyorum.
vide-supra1191
Merhaba Burtay bey. '' Bunun bir anlamı, kütle aslında evren içinde bir yerden bir yere enerji naklinde kullanabileceğimiz en verimli taşıyıcılardan birisi. '' bence sorunuzun cevabı da, sorulabilecek diğer olası sorular da bu keskin cümleniz içerisinde.
Kütleli cisimlerin sahip olduğu eylemsizliğin de titreşen başka parçacıkların oluşturduğu net momentumdan geliyor olduğunu düşünürsek temelde dahi aynı yorumu yapmak mümkün fakat bence bir fark bulunmakta.
Dediğiniz gibi Djanibekov deneyini ışık hızına yakın hızda giden bir uzay gemisinde yapmış olsaydı bile çevirdiği cismin doğrusal momentumu, cismin ara eksen üzerindeki bu değişken periyotlu hareketi yapmasını engellemeyecekti. Hatta bir etkisi dahi olmayacaktı. Yani açısal momentumun düzlem üzerinde olması temelde herhangi bir noktadaki momentumun çizgisel olmadığı anlamına gelmiyor. Bu açıdan düzlem üzerindeki açısal momentumu çizgisel momentumdan farklı olarak düşünmek bir yanlış bakışa neden olabilir. Şayet kütle ya da cismin eylemsizliği olarak tanımladığımız şey de en temelde parçacıkların sürekli titreşmeleri sonucunda aktarılan çizgisel momentumun 3 boyuta yayılmış halinden başka bir şey değil gibi görünüyor.
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
@Vide Supra, merhaba ve teşekkür ederim...
"Bu açıdan düzlem üzerindeki açısal momentumu çizgisel momentumdan farklı olarak düşünmek bir yanlış bakışa neden olabilir." den devam ederek konuyu irdeleyebilir misiniz?
Anladığım; eylemsizliği, çizgisel momentumun 3 boyuta yayılması olarak tanımladığınız oldu. Ya-ni momentum enerjisini 3 uzamsal boyut üzerinde birden düşünmek gerektiğini algıladım.
Ama bir boyut hareket yönüyle aynı iken, (momentumun sadece bu boyut üzerindeki hareket ile korunduğunu düşünüyordum), diğer 2 uzamsal boyutun 90 derece açılı olmasından dolayı aralarındaki bağlantıyı - nasıl olduğunu- kavrayamadım.
Biraz daha genişletme imkanınız var mı?
venividi7017
evrenin düz olmasıyla ilgili olabilir mi ?
