Planck dönemi ile ilgili bir kaç soru

faysal-duzgun9369

faysal-duzgun9369

Planck dönemi olarak adlandırılan dönem t=0 ile t=10 üzeri -43.saniye arasında mıdır? Yoksa tam olarak t=10 üzeri -43.saniye mi "Planck dönemi"dir.

burtay-mutlu-shibumi-tr1695

Eğer 1 saniyeyi , 43 sıfırlı bir rakama bölerseniz ( 1 bölü 1000000......0000000) şeklinde, 1 Planck zamanına ulaşırsınız. Yani ;" ...tam olarak t=10 üzeri -43.saniye mi "Planck dönemi"dir. "

faysal-duzgun9369

Teşekkürler. Bir sorum daha vardı. Planck döneminden önce (yani t=0 ile t=10 üzeri -43.saniye -yani planck dönemi- arasında enerji ve kuvvetler var mıdır? Yoksa enerji ve kuvvetlerde 10 üzeri -43.saniyede mi var olmaya başlıyor?)

burtay-mutlu-shibumi-tr1695

Sanırım bir yanlış anlama var. Aslında Planck dönemi diye bir şey hiç duymadım. Planck zamanı, Planck Mesafesi ve Planck ağırlığı var. Ama Planck Dönemi diye bir şey yok. Yukarıda yazdığım zaman bilgisi, "Planck Zamanı" içindir. Planck Ölçekleri Nedir? : Matematikte sayılar sonsuza kadar bölünebilse de, günümüzün uygulamalı fiziğinde, olabilecek en alt sınırlar var. Yani ölçüm yapabileceğimiz en alt zaman birimi ve mesafesi'nin bir değeri var. Aslında her şey Planck Mesafesi ile başlıyor. Fizikte ölçümlenebilecek en küçük mesafe aralık olarak kabul ediliyor. Planck Zaman'ı da ışığın bu mesafeyi aldığı süre... Evrende hiç bir şey ışıktan hızlı olamayacağı için ve daha küçük bir mesafe de tanımlanamayacağı için Plana zamanı en küçük zaman birimi olarak kabul görüyor. Öenmi: Evrenselliğidir. Yaptığınız her hangi bir hesapta ölçüt olarak Planck değerlerini kullanırsanız, evrenin neresinde ve hangi (henüz tanışılmamış) zeki yaşam formu ile bu hesabı paylaşırsanız paylaşın. Anlaşılır. Bizim ölçümüz metre , inç, saniye, gram, vb.leri onlara anlamsız gelebilir. ama bir Planck zamanı,i mesafesi, ağırlığı onlar içinde aynı değeri tanımlayacaktır. Çünkü evrenseldir. Anladığım kadarı ile yanlış -hatalı bir tercüme/yorum yazısından haklı olarak kafanızı karıştıran bir makaleye denk gelmişsiniz. Evrenin ilk var oluşunda, ilk Planck zamanındaki durumu enerji açısından sorgulayan bir yazı sanırım. Bu çerçevede fiziksel olarak tanımsız olan t=10 üzeri -43 öncesi zamanı sorguluyorsunuz. İlk olarak bu değeri nasıl elde ettiniz? Cevabı; Zamanın varlığı ile Planck Zamanı da var olmuş oluyor. Bu dönem öncesine ait zaman bilgimiz yok... Büyük ihtimalle bildiğimiz anlamda uzamsal boyutlarda bu dönemde yoktu. Bunun diğer anlamı, bu dönemde şu an tanımladığımız 4 temel kuvvet de yoktu. Daha doğrusu hepsi özdeş-homojen idi... Sadece enerji ve onun genişleme yönündeki basıncı vardı... Yani T=0 zamanında sadece enerji vardı. Başka hiç bir şey yoktu. Nereden biliyoruz? Çünkü; "Enerji vardan yok olmaz, yoktan var olmaz"

faysal-duzgun9369

Öncelikle cevap için teşekkürler. Ancak anlayamadığım asıl nokta, zaman 10 üzeri -43.saniyede başladı ise t=0 nedir? Zaman t=0'da mı başladı yoksa t=10 üzeri -43.saniyede mi? Eğer 10 üzeri -43.saniyeden önce zaman yoksa, 0 anından 10 üzeri -43.saniyeye kadar geçen (saniyenin milyonda birinin milyonda birinin vs...) kadar geçen süre nedir? Henüz zaman yok ama geçen bir süre var?

faysal-duzgun9369

burtay-mutlu-shibumi-tr1695

Anlaşılan anlaşılmamış... :-( Tekrar deneyelim. Matematiksel olarak t=0 zamanı var. Fizik olarak yok. Sadece olgudan önceki durumu tanımlıyor. Matematiksel bir yaklaşımı, fiziğe uygulamaya çalışırken ortaya çıkıyor. T=0 büyük patlama öncesi durumu belirtir bence. Bu durumdan sonraki t=10 üzeri eksi 43'de "Zamanın ilk adımıdır. Zaman'ın ilk ortaya çıkışı (bence) evrenin genişlemeye başlaması ile gerçekleşiyor. ( Sizin soru; anne karnındaki bebek doğmadan önce mi vardır, nefes aldıktan sonra mı vardır? gibi olmuş. Eğer dünya üzerinde yaşam açısından ele alıyorsanız, nefes aldıktan sonradır. Varlığı açısından ele alıyorsanız, rahme düştüğünden sonradır gibi) Burada sorun; sizin zaman'ı, "geçen süre olarak" "önceli ve sonralı olarak sıraya konulan olaylar dizisi"ne bağlamanızdan kaynaklanıyor gibi. Her ne kadar "zaman" bir olaylar dizisini ifade ediyor gibi gözükse de, tek yönlü olsa da, entropi ile uyumlu olsa da (zaman ters yönlü olsa da entropi yönünü değiştirmez ama varlığını zamana bağlıdır), bunların hepsi "zaman"ın varlığından türemiş türevler. Zaman'ın kendisi değiller. Sorduğunuz süreyi anlamak istiyorsanız, yazın: 0,000 (40 sıfır daha) ve 1. Belki 1 (biri) evrendeki tüm atom sayısına bölseniz bulacağınız kesirli sayı bu sayıdan daha büyük. Bu süreyi tanımlamanızın niçin önemli olduğunu anlayamadım. Fizik açısından bize ek bir bilgi kazandırması lazım bilginin... Oysa evrenin içinden bir gözlemciyi aşan durum söz konusu.

faysal-duzgun9369

"Matematiksel olarak t=0 zamanı var. Fizik olarak yok. Sadece olgudan önceki durumu tanımlıyor. Matematiksel bir yaklaşımı, fiziğe uygulamaya çalışırken ortaya çıkıyor. " şimdi anladım :) Kusura bakmayın sonuçta fizik üzerine lisans eğitimim yok. Popüler bilim kitapları okuyarak öğrenmeye çalışıyorum. "Sadece enerji ve onun genişleme yönündeki basıncı vardı... Yani T=0 zamanında sadece enerji vardı. Başka hiç bir şey yoktu. Nereden biliyoruz? Çünkü; "Enerji vardan yok olmaz, yoktan var olmaz"" demişsiniz. Bu enerji, Big Bang'den sonra ortaya çıkan enerjinin devinimi değil mi? Çünkü 10 üzeri -43.saniyeden önce 4 temel kuvvet dahi yoktu. Yani yasalar yok ki, Termodinamiğin 1.Yasası geçerli olsun

burtay-mutlu-shibumi-tr1695

Mükemmel bir noktadan yakaladınız soruyu ("+1" benden yani:-) ... "Bu enerji, Big Bang'den sonra ortaya çıkan enerjinin devinimi değil mi? Çünkü 10 üzeri -43.saniyeden önce 4 temel kuvvet dahi yoktu. Yani yasalar yok ki, Termodinamiğin 1.Yasası geçerli olsun ?" - Evet haklısınız, termodinamik, kanunların ve kuvvetlerin hiç biri henüz yoktu. Aslında yaratılışı sorguluyorsunuz ve buna benim cevap verme gücüm yok... Ama "enerji"vardı. Her nekadar termodinamik kanunu, enerji miktarının evren içinde sabit olduğunu ifade etse de, başlangıçtaki enerjinin evrenin oluşumu ile sonrasında enerji miktarları aynı mı bilemiyorum. Ama her durumda "olmadığını düşünmek" bana mantıklı gelmiyor. Hatta (Necmi Bey'in negatif enerji denizinde) bir köpük kadar enerji ile başlamış olması bile makul geliyor.

faysal-duzgun9369

Az önce yanlışlıkla +1 oy vermek isterken -1 vermişim, geri de alamıyorum, özür dilerim :) Eğer geri almanın yolu varsa söyleyebilirsiniz. Ben enerjinin 10 üzeri -43.saniyeden önce olmadığını düşünüyorum. Genel olarak bir düzenlilik görüyorum evrende. Yaratılış fikri bana oldukça akla uygun geliyor.

necmi-tufek7866

Enerjinin eksi düzeylere inebildiğini kabul etmek gerekiyor. Başka türlü enerjinin daima var olması mümkün olmaz. Eksi düzeye iner. Orada toparlanır artı düzeye çıkıp evrenler yaratır, daha sonra yine yayılıp, dağılıp eksiye iner ve devir-daim sürekliliği sağlanır. Enerji ancak bu şekilde yok olmaz bence.

burtay-mutlu-shibumi-tr1695

Geri almaya gerek yok... :-) Puanlar beğeni ve aynı düşünceye imza atmak için. Bildiğimiz (pozitif) enerjinin yaratılışı ve öncesinin olması fikri bizi çok farklı bir düşünceye daha götürüyor. Eğer eksi enerjili denizde, pozitif enerjili bir damlacık ise evrenimiz, multi çoklu evrenler fikri da makul oluyor. Üstüne üstlük bütün bu alemleri-evrenlerin yaratılışı hepsinin toplamından daha büyük bir sebepe bağlanacak.

akil-yasta-degil-bastadir8853

Ben bir şey soracam ama 7. Sınıf diliyle söyler misiniz lütfen.

akil-yasta-degil-bastadir8853

Planck zamanını yanılmıyorsam kuantum teorisi destekliyor ama Planck zamanına göre " Işığın bir vakumda bir Planck uzunluğu mesafesini kat ettiği " söylenir.

Sonraki Sayfa »