nurbanu-erolmez1156
Bir maddeyi, ışık hızına yakın hızlara çıkarsak kütlesi artmaz mı? Cern'de protonlar ışık hızına yaklastikca agirlasmazlar mı?
kuantum-boy3268
ışık hızına yakın hızlarda kütlesi artıyor diye biliyorum fakat ışık hızında farklı şeyler oluyor
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Artar, ağırlaşırlar. Momentum artışı olarak tespit edilir.
nurbanu-erolmez1156
Burtay Mutlu bende öyle biliyordum ama 2016 lys fizik sorusunda artmaz diyor
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Bizim eğitim sistemini ne kadar güvenilir buluyorsanız, ona göre karar verin.
Zaten evrim de yok. İnsanlar ay'a gitmemiş, hollywood sahnesi bile olabilir. İlk bilgisayarın temelini de da islam bilimcileri abaküsle atmışlar. Vs. Vs.
Bilmekle, inanmak arasında ciddi fark var. İkisi de birbirini destekler.
Doğruyu yanlıştan ayırt etmenin tek yolu; matematik temelli bilimdir.
İnançlar üzerinden mantık yürütmeye dayalı ilim ise ne yazık ki insan yargını, tutkusunu, emellerini karıştırdı bu ayrıma...
Yanlış biliyorsanız, inancınızda yanlış temellerde olur. Bütün anlaşmazlık ta bu noktada zaten.
Sizden dileğim; bilginizden şüphe etmeyecek kadar iyi öğrenmeniz...
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Bizim eğitim sistemini ne kadar güvenilir buluyorsanız, ona göre karar verin.
Zaten evrim de yok. İnsanlar ay'a gitmemiş, hollywood sahnesi bile olabilir. İlk bilgisayarın temelini de da islam bilimcileri abaküsle atmışlar. Vs. Vs.
Bilmekle, inanmak arasında ciddi fark var. İkisi de birbirini destekler.
Doğruyu yanlıştan ayırt etmenin tek yolu; matematik temelli bilimdir.
İnançlar üzerinden mantık yürütmeye dayalı ilim ise ne yazık ki insan yargısını, tutkusunu, emellerini karıştırdı bu ayrıma...
Yanlış biliyorsanız, inancınızda yanlış temellerde olur. Bütün anlaşmazlık ta bu noktada zaten.
Sizden dileğim; bilginizden şüphe etmeyecek kadar iyi öğrenmeniz...
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
https://indico.cern.ch/event/496615/contributions/1175389/attachments/1227546/1942253/Hizlandirici_fizigi-2_TTP6.pdf
18-23 sayfalar arası proton hızlandırıcılar hakkında bilgi veriyor.
25nci sayfada kinetik enerji kıyaslaması var.
2) https://indico.cern.ch/event/308126/attachments/588109/809376/ana.pdf
3) http://web.hitit.edu.tr/dosyalar/materyaller/eminerdin@hititedutr281220169W6H8R9T.pdf
(örnek: proton kütlesi)
4) http://keisan.casio.com/exec/system/1224060366
m=1.673X10^(-27)kg (proton kütlesi)
v = 2.990X10^(8)m/s hızında iken ===>> M = m/sqrt(1-(v^2/c^2)) formülü ile ===>
M = 6.480X10^(-26)kg oluyor.
necmi-tufek7866
Nurbanu Erolmez,
Olayı iki türlü değerlendirmek mümkündür.
Burtay Bey'in denklemini yazdığı hızlandırıcı örneğinde, kütle artışı çarpışma sonucu net olarak ispatlanabilir ve sonuçta biz "kütle artar" diyebiliriz.
Ama, bahsettiğiniz fizik sorusunda, eğer bir çarpışma durumu yoksa ve ışık hızına yakın bile olsa bir cismin kütlesinin artması ağırlık yani "kg" olarak tespit edilemez diyorsa soru doğru olmalıdır bence.
Çünkü, bir cisim kısa itiş darbeleriyle hızlandırılabilir. Işık hızına çok yakın hızlandırılabilir. Hızlanma darbeleri olmadığı zaman cisim düzgün ve doğrusal hareket halindedir ve ivme olmadığı zaman da ağırlıksızdır. Yani bir cismi hızlandırdıktan sonra bırakırsak aynı hızla yoluna devam eder ve bir kütle ağırlığı hissetmez. Ağırlığı hızlandırma sırasında hisseder.
Bahsettiğiniz soru eğer bu bağlamda bir soru ise "kütle artmaz" sonucu doğru olur. Çünkü hızdan dolayı edinilen potansiyel kütle bir iş yapmadığı zaman potansiyel olarak kalır. Ölçülecek bir ağırlığı olmaz sanırım.
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Sayın Nurbanu Erolmez, Necmi Bey'in yaklaşımı, benimkinden daha doyurucu...
İvmelendirmenin olmadığı (sabit hız) durumu gözönüne almamıştım.
Proton çarpışmadığı sürece sahip olduğu potansiyeli; kinetik enerjisi, momentum olarak açığa çıkmayacak.
Ama olayı LYS açısından düşününce, öğrencilerden bu kadar bilinçli ve hassas bir ayrımı bekleyeceklerini de pek ummuyorum.(Aksi halde ortaokulda verilen fizik eğitimi master düzeyinde gibi olması lazım bence...)
nurbanu-erolmez1156
Aradaki farki anladim. Ikinize de cok tesekkur ederim.
nurbanu-erolmez1156
Aradaki farki anladim. Ikinize de cok tesekkur ederim.
nurbanu-erolmez1156
Aradaki farki anladim. Ikinize de ayri ayri tesekkur ederim. Fizik konusunda kendinizi nasil bu kadar gelistirdiniz?
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Ben traş olurken oğlumun sorusu ile başladım 4-5 yıl evvel. "Işık durursa ne olur?" Doğru ve tamin edici cevap araken, bu hale geldim.
Ama en önemli destekçim, burada ve bazı başka sitelerdeki arkadaşların soruları ve cevapları oldu. Her soru çözülmesi gereken bir bilmece, her yorum farklı bir bakış açısı, aktarılan her bilgi süzülmüş, yoğrulmuş ve üzerinde emek harcanmış bir kaynak oldu.
Bu işten zevk almasını öğrendikçe, gerisi geldi...
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Ben traş olurken oğlumun sorusu ile başladım 4-5 yıl evvel. "Işık durursa ne olur?" Doğru ve tatmin edici cevap araken, bu hale geldim.
Ama en önemli destekçim, burada ve bazı başka sitelerdeki arkadaşların soruları ve cevapları oldu. Her soru; çözülmesi gereken bir bilmece, her yorum; farklı bir bakış açısı, aktarılan her bilgi; süzülmüş, yoğrulmuş ve üzerinde emek harcanmış bir kaynak oldu.
Öğrenmekten zevk aldıkça, gerisi geldi...
Not: Bilimsel konularda uzun zamandır meraklıyım ama fikir beyan edecek düzeyde değil, okuyucu olarak sadece.
nurbanu-erolmez1156
Çok haklısız Burtay Mutlu. Paylaştığınız için teşekkür ederim.
nurbanu-erolmez1156
Peki siz,Necmi Tüfek?
necmi-tufek7866
Benimki de bir soruyla başladı.
Bilimin yaygın olmadığı zamanlar insanlar dini öğretilerle her şeyi açıklamaya çalışır. Bize insanları imtihan etmek için dünyanın ve evrenin yaratılmış olduğu söylenirdi. Henüz 13-14 yaşlarındaydım ve meraklı bir çocuktum. Evrenin ne kadar büyük olduğunu okuyup öğrenmiştim ve bu imtihan için yaratılma konusu beni çelişkiye sürüklüyordu.
Dini de biliyordum aslında. Kur'an kuruna gidiyordum. Allah'ın tüm sıfatlarını biliyordum ve çelişki buradan doğuyordu. Böyle mükemmel bir yaratıcı neden bu kadar büyük bir evren yaratmıştı? Bu kadar büyük bir israf nedendi? Evren o kadar büyüktü ki buna israf bile denemezdi. Çılgınca harcanan müthiş bir enerji niye boşa akıp gidiyordu? Tüm bu sistemin başka bir açıklaması olmalıydı.
Ama ne yazık ki dini öğreti bunu açıklayamıyordu ve ben bu durumu sorduğum zaman öyle bir azar işitmiştim ki, sormaya devam edersem arkasından dayak da yiyeceğimi anlamıştım. Sorulmaması gereken bir soruydu demek ki. Bir daha kimseye sormadım ama bunu anlamak için elime ne geçerse hangi kitap geçerse okudum.
Okumayı çok sevdim. Hala da seviyorum ve uyumadan önce mutlaka bir şeyler okurum. Yani insanın kendisini geliştirmek için okuması, öğrenmesi ve üstelik doğru şekilde öğrenmesi gerekiyor. Şansım varmış ki ben doğru bilgileri, doğru sıralamayla (tesadüfen) öğrenmişim. Kendi kendimi eğitmişim yani. Tabii bu fizik merakı sadece bir hobi olarak kaldı. Çok alakasız bir mesleğim oldu. Emekli olduktan sonra da daha bir ilgiyle ve tam zamanlı denecek kadar devamlı olarak fizik kitapları alıp okuyabildim. Sonuçta işte buradayız...
nurbanu-erolmez1156
Harika! Peki hangi kitapları okuyorsunuz veya okudunuz? Kaynak bulmakta zorlanıyorum
necmi-tufek7866
İnsana önce bir fizik alt yapısı gerekiyor.
Biliyorsunuz; fizik, evrenin nasıl işlediğini anlamaya çalışan bir bilim dalı. Okullarda verilen eğitim bir ölçüde bunun alt yapısını sağlıyor. Ama elbette yeterli değil. Çünkü eğitim sistemi devamlı olarak oynanan, kurcalanan ve amacından uzaklaşmış bir hale gelmiş. Bence bunun nedeni bizim coğrafyamızda kendisi tartışılmaz öğreti sahibi olmuş (Einstein gibi) bilim insanlarının üniversitelerde kürsü sahibi olarak bulunmamış olması. Ve ardından gelenlerin bu öğretileri devam ettirip daha da ileriye götürememiş olması.
Mesela Aziz Sancar ülkemize gelip bir üniversitede kendi kürsüsünü açsa, onun öğretisine hangi siyasetçi müdahale edebilir? Ya da onun karşısına geçip; "sen bu işi bilmiyorsun, o iş öyle olmaz" diyebilir? Ama Evrim teorisine "gereksizdir" diyebiliyorlar. Darwin bizim ülkemizin yetiştirdiği birisi olsaydı onun öğretisi daha bir anlaşılmış, daha bir önemsenmiş olmaz mıydı?
Ben çok fazla kitap okudum. Şimdi size "şunu oku, bunu oku" diye bir yönlendirme yapamam. Çünkü sizin neyi öğrenmek istediğinizi bilemem. Bunu en iyi siz bilmelisiniz. Merak ettiğiniz ne varsa onun hakkında kitap bulmalısınız. Mesela, herkes Görelilik Teorilerini bildiğini söyler. Ama kaç kişi gerçekten öğrenmiştir? İşin matematik kısmı mühendislik hizmetleri için gerekli olabilir ama bizim gibi sıradan insanların en azından mantık yürütmesi açısından göreliliği sözel olarak anlıyor olması gerekir. İşin mantığını kavramak gerekir. Görelilik için kitaplar bulabilirsiniz ama sanırım denklemlere boğulmuş olacaklardır. Bence Hawkıng'in "zamanın kısa tarihi" çok daha basit anlatır. Ben o kitabı sayfa sayfa, cümle cümle açıklayabilirim.
Tabii daha sonra Kuantum Fiziği baskın oluyor. Yani, atom boyutundan daha küçüklere, daha temele inmek için kuantum fiziği gerekiyor. Görelilik artık yeterli olmuyor. Yani bu "ölçek" meselesi aslında. Hangi boyuttaysanız o fiziği kullanmalısınız. Kuantum fiziğini mentalite olarak anlamak bir hayli zor. Bizde parçacık hızlandırıcılar olsaydı belki bunun akademik öğretisi yaygınlaşmış olurdu. Ne yazık ki bu konuda çok geç kalmış durumdayız.
Yani bilim çok yönlü bir şey ve hangi yöne gideceğinize ancak siz karar verebilirsiniz. En iyi kitap sizin seçtiğinizdir...
nurbanu-erolmez1156
Çok haklısınız. Çok teşekkür ederim. Bilginize bilgi katma dileğimle.
