mahluk3915
Işık hızının saatte 1 km altında bir hızla gittiğimizi varsayalım.
mahluk3915
Uzayda ışık hızının saatte 1 km altında seyahat eden bir tren varsayalım. Eğer biz bu trende ayağa kalkıp saatte 2 km veya daha fazla bir hızla koşmaya başlasak ne olur? Hızımız trenin hızına mı eklenir? Yoksa zaten trende olduğumuz için trenin hızı mı baz alınır? Eğer eklenirse ışık hızını aşmış olmaz mıyız?
emir9851
Mekanik fizikte doğru.Fakat einstein böyle bir şeyin olmayacağını,ışık hızının aşılamayacağını söylemiştir.Kural budur.Fakat nedeni hakkında detaylı bilgiye sahip değilim.Zaten ışık hızına yaklaştığımızda mekanik fizik işlemeyecek,farklı bir fizik sistemi devreye girecektir
muzaffer-erdem5978
Işık hızı çok yakında aşılacak ve zaman yolculukları da başlayacaktır.
Burada en önemli kriter "olmazı" değil olunulabiliri irdelemektir.
Hangi konuda ve hayatın hangi alanında olursa olsun birilerini kendinize kriter olarak alırsanız asla çağdaş anlamda ilerlerken o idolunuzü geçemezsiniz.
Einstein in yaklaşık 80 sene önce dediklerini kendinize kriter alırsanız , o zamanda takılır kalırsınız.
necmi-tufek7866
Mahluk,
Bu durum hep insanın kafasını karıştırmıştır. Ama biraz olayın genel durumunu düşünürseniz neden o trende 2 kilometre hızla gidemeyeceğinizi anlarsınız.
Işık hızının 1 km. altında bir hızla giden bir tren o kadar fazla potansiyel kütle yüklenmiştir ki onun hızını biraz daha arttırmak için tüm evrenin enerjisini bile yükleseniz hızı artacağına kütlesi artar ve ışık hızına ulaşamazsınız. Yine siz de öyle bir kütle ağırlığı yüklenmiş olursunuz ki yerinizden bile kımıldayamazsınız. Tabii o zamana kadar ezilip ölmediğinizi var sayarsak...
Eğer, trenin hızı bizi ilgilendirmez, biz trenin içini izole etmiş oluruz ve kütle ağırlığını hissetmeyiz derseniz (Ki bu bence mümkündür) o zaman da dışarıdaki hız sizi ilgilendirmez ve siz normal 2 km. hızla trenin içinde rahatça koşarsınız. Yani kısaca, trenin dışındaki hızla aynı konumda olursanız ışık hızını aşamazsınız. Dışarıdaki hızla ilginiz olmazsa da o zaman zaten ortada bir problem olmaz.
mahluk3915
Necmi Tüfek, Bu konuyla ilgili bir soru daha sormak istiyorum. Eğer biz normal hızda seyahat eden (Örneğin saatte 100 km olsun) bir trenin içinde havada asılı kalmayı becerebilirsek geriye doğru mu gideriz yoksa trenin hızı bizim hızımız olacağından hareket etmez miyiz?
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Ek olarak (Necmi Bey'in açıklamasına) : Bu kadar yüksek bir hızdayken siz farketmeseniz de ciddi bir zaman genişlemesine maruz kalıyorsunuz.
Yani dışarıdan bir gözlmeciye göre hızınız, saatte 1 milim bile olmayabilir. Bu nedenle ışık hızı sizin için sabittir.
İkinci sorunuza ek olarak; trenin içinde havada asılı olmadan önce, (treni ve hareketini bir sistem olarak kabul edersek) " Siz trene ne zaman katıldınız?"
(Mesela dışarıdan katılma (paraşütle) ya da düşme (Uçaktan) mı oldu?
Yoksa yolculuğa trende başlayıp mı zıpladınız?
Her duruma göre farklı cevaplar verilebilir sanırım...)
necmi-tufek7866
Mahluk,
Eğer tren 100 km. hızla gidiyorken bu hız sabitse ve düzgün, doğrusal hareket halindeyse, siz de aynı hıza adapte olmuş ve aynı şekilde düzgün doğrusal harekete devam ediyor olursunuz.
Ama siz havaya sıçradığınızda trenin hızında bir artma veya azalma olursa veya yönü değişirse bunu hisseder ve etkilenirsiniz.(Zaten otururken de hissedersiniz ama yerinizde sabit olmadığınız, etkiye karşı koyamadığınız zaman savrulursunuz.)
Genel görelilik teorisi bu durumları incelemiş ve açıklamıştır. Kütle çekim etkisi hesaba katılırsa siz havada iken trenin kütlesinden ayrı hesaplanması gereken bir kütleniz olur. Ayrıca trenin kütlesinin sizi etkilemesi bile hesaplanabilir. (Havada yeterince uzun kalabildiğiniz var sayılırsa...)
hakan-k9304
Öncelikle Söyleyeyim;
Işık Hızı Aşılmaz.
Bir Fotonu 299.999 km/h Hızla Giderek Yakalayamazsınız.
Ne Hızla Giderseniz Gidin Foton Yine 300.000 km/h Olucaktır.
100km/h hız ile giden bir arabadaiseniz;
ve 50 km/h hızla giden bir mermi ateşlerseniz;
hızları toplanıp 150km/h olucaktır.
Yani 299.999 hızla giden arabadan çıkan fotonun hızı arabadaki kişiye göre 300.00 km/h iken;
Araba Dışındakine Göre de 300 km/h olucaktır.
Yani Işık Hızı Herkese Göre Aynıdır
----------
Tren Mevzusuna Gelirsek;
Bir Trenin Üstünde Zıplayınca Geri Doğru Gidersiniz. Sebebi Atmosferdir.
Ama Trenin İçinde Yaparsanız Aynı Yere Düşersiniz, Çünkü Hava da Sabittir
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
..." 100km/h hız ile giden bir arabadaiseniz; ve 50 km/h hızla giden bir mermi ateşlerseniz; hızları toplanıp 150km/h olucaktır."
* Arabadakine göre 50 km/s, dışarıdaki sabit gözlemciye göre 150 km/s...*
vide-supra1191
@mahluk ışık hızına yakın hızlarda bu tarz sorular için toplama çıkarma yapmak doğru değildir. Aslında 1kmh ve 1kmh hızı toplamak bile teorik olarak doğru değildir.
Örneğin 0.8 c hızında bir uzay aracından 0.7c hızında bir parçacık ateşlediğinizde parçacığın hızı 1.5c değil 0.96c olacaktır. Einstein lorentz'in denklemlerini kullanarak bunu açıklamıştır
hic-kimseyle-tartismaz9132
@vide Supra, "0.8 c hızında bir uzay aracından 0.7c hızında bir parçacık ateşlediğinizde" kısmında...0.8 C hızındaki uzay gemisindeki zaman genişlemesine göre mi 0.7 C hızında ateşleniyor?
Lorentz denkleminde bu hesaba katılıyor di mi?
vide-supra1191
@cahille tartışılmaz uzay gemisi içerisindeki bir gözlemci için parçacığın hızı 0.7c, dışarıdan bir eylemsiz referans noktasından ise 0.96c olarak ölçülüyor olması gerekli.
Daha önce hız ve kinetik enerji üzerine bir arkadaşın sorduğu soru üzerine de konuşmuştuk bunları. https://www.fizikist.com/beyin-firtinasi/29305/
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
@Mahluk, Eğer trenle beraber hızlanıp, trenle saate 100 km hızla giderken zıplarsanız; trende zıpladığınız noktaya düşersiniz.
Siz havadayken aniden tren durursa, siz saatte 100 km ile hareket doğrultunuzdaki yolunuza devam edip, ön kapıya çarpıp ezilirsiniz.
Yok siz havada iken tren hızını 2 kat artırırsa, 100 km hızla aynı hareket doğrultusunda arkadaki kapıya çarpıp ezilirsiniz.
Her durumda ezilmemeniz için hareketinizin referans noktası tren olacağından, hızınız onunla uyumlu olmalı. Yani trene göre göreceli hızınız 0 iken yapacağınız hareket gereği ne ise o olur.
ancak siz trende zıpladığınız anda, trenle olan temasınız kesildiği için artık bağımsız - ayrı bir sistem oluyorsunuz. Hzılar arasındaki farka ve yönüne göre tepkiye maruz kalıyorsunuz.
Yukarıda yazdıklarımın tümüne birden kısaca, "eylemsizlik momenti ve etkileri" diye de bakabilirsiniz.
Işık hızına çok yakın durumda, sizin hızınız da aynıdır. Yani içinde bulunduğunuz gemiye göre hızınız 0 dır. Bu yüzden ışık sizin için hala gemiye göre C hızındadır.
Ve 2 km hız ile koştuğunuzda da hem gemiye hem de ışığa göre hızını sadece 2 kmdir.
Dışarıdaki gözlemci ise Vide Supranın belirttiği Lorentz denlemlerinden çıkan sonuçtaki mantıkla, sizin ve geminin hızını bileşke alacak ama asla o gözlmeci için ışık hızının üstüne çıkamayacak. Sadece yaklaşacak. Aksi halde sizi gözlemleyemez bile.
Geminin dışındaki bir gözlemci ise,
mehmet-ali8832
Işık hızına çok yakın bir hızla giden trenin makinistinin başına silah dayadığını ve tetiği çektiğini düşünelim. merminin hızının yaklaşık 250 m/sn olduğunu düşünürsek makinist anında ölür ve o anda tren raydan çıkarak kaza yapar. Mermi trenin içinde yaklaşık olarak 900 km/s (250 m/sn) gibi bir hızla hareket etmiş gibi gözükmektedir fakat bu sadece trenin içinde gözlemlenen durumdur çünkü hızı dolayısıyla trenin içinde zaman yavaşlamış ve durma noktasına gelmiştir. trenin içinde geçen 1 saniye, dışarıdaki sabit gözlemcilere göre yüzlerce yıl sürmektedir. bu yavaşlamayı trenin içindeki gözlemcilerin algılaması mümkün değildir. dışarıdan bakan gözlemciye göre ise merminin silahtan çıkarak makinisti öldürmesi yüzlerce hatta binlerce yıl sürecektir, yani merminin hızı ışık hızını aşmamıştır.
