morgan-frei5424
Isik boslukta ilerlerken, zaman onun acisindan durur.Peki zamanin olmadigi bu isik, nasil hareket edebilir ?
morgan-frei5424
Acaba bu etapta, isik icin zaman, onun katettigi yola mi donusur ? yani zaman boyutu, baska bir birime mi kayar ?
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Hakikaten, (yol=hız x zaman)'ise ve "zaman'da foton için yok" ise bu yol nereden geliyor?
(Modern fizik bunu nasıl açıklıyor? Klasik fiziğin bir açıklaması yok bu konuda zaten zaten.)
Kedni cevabımı yazmıyorum. Yazdıklarımı düşününce, cevap beliriyor. Ama soruyu başka bir açuıdan daha ele almanın faydalı olacağını düşünüyorum.
morgan-frei5424
Bu soru tamamen kisisel kuramlara dayaniyor, benim "zaman hiza mi donusuyor/mesafeye mi donusuyor" sorum da kuramsal zaten.Buyrun Burtay Bey, kisisel kuraminizi oldukca merak ediyorum ( zaten de sizi izliyorum)
origin1690
Bence ''Peki zamanin olmadigi bu isik, nasil hareket edebilir ?'' yaklaşımını yeniden değerlendirmek lazım. Sıradan el fenerden çıkan bir ışık hakkında konuşucak olursak ilk yayılmış ışık demetlerinden feneri tutan kişiye bakan gözlemci olduğumuzu hayal edelim. Sonsuza dek feneri açtığı anın ondan uzaklaşan tekilliğini gözlemleyecektir hatta ilk hızı ışık hızı olduğu için feneri açtığı an daima geleceğinde kalabilir. Fazla uzatmadan demek istediğim belki de hareket etmiyordur ?
origin1690
Bence ''Peki zamanin olmadigi bu isik, nasil hareket edebilir ?'' yaklaşımını yeniden değerlendirmek lazım. Sıradan el fenerden çıkan bir ışık hakkında konuşucak olursak ilk yayılmış ışık demetlerinden feneri tutan kişiye bakan gözlemci olduğumuzu hayal edelim. Sonsuza dek feneri açtığı anın ondan uzaklaşan tekilliğini gözlemleyecektir. Fazla uzatmadan demek istediğim belki de hareket etmiyordur ?
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
En basit haliyle, foton zaten zaman oluşumuna neden olan dalgalarla aynı hızda hareket ediyor.
Zaman algısının oluşması için, bu dalgaların (EGD) ortamı-gözlemciyi katetmesi-geçmesi gerekiyor.
Yani bir sörfçünün sabit kalması ve onu geçen dalgaları sayması gibi.
Yaklaşık 10 üzeri 44 dalga geçince (Bir dalga= Bir planck zamanı) 1 saniyelik zaman algısı oluşuyor.
Eğer foton bu dalgalarla aynı hızda giderse, dalga serisini sayamayacak demektir. Sadece bir dalgaya-an'a bağımlı kalacaktır. Yani zaman algısı olmayacaktır.
Peki bu nası oluyor. Önceki soruda bir paratez kullandım. Çoğunun dikkatini çekmemiştir ama cevap onda aslında. (Hatta çok küçük kütleli parçacıklar bile bir süre, bu dalgalarla taşınabiliyor. (Hızlarından dolayı kazandıkları momentum sonucu, taşınamayacak kadar kütle kazanana kadar)).
Burada anahtar kelime momentum. Fotonların kütlesi yok. Yani hızları ne olursa olsun, momentumları olmayacak ve artmayacak. Yani kütle artışı olmayacak.
Elektromanyetik dalgalar, 2 boyutlular. Kütle sahibi değiller. Sadece onları oluşturan etkinin-kuvvetin frekansına bağımlı olarak farklı özellikler gösteriyorlar. Ama hızları, dokunun içindeki, onu oluşturan dalgalarla aynı. (Onlar içinde zaman kavramı yok) (Buradan zaman kavramı sadece kütleli nesneler içindir, sonucuda çıkıyor.)
Bunlar dokuda yol alırken, fotonu taşıyorlar. Hepsi bu alsında. Elektromanyetik dalgalar , yatay dalgalar oldukları için, titreşimleri hareket yönüne dik.
Fotonlarda bu dik titreşim yönünde titreşiyorlar. Enerji kaybettiklerinde de bu dik titreşim yönündeki hareketlerinden kaynaklanıyor.
Dalgalar zaten içinde bulundukları ortamın bir tepkisi olduklarından , kendi kendisiyle, kendisini engelleyici şekilde etkileşime girmiyor. ? :-) (Denizdeki suyun, içinde ilerleyen dalgayı engellemesi gibi bir şey olurdu bu...)
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
En basit haliyle, foton zaten zaman oluşumuna neden olan dalgalarla aynı hızda hareket ediyor.
Zaman algısının oluşması için, bu dalgaların (EGD) ortamı-gözlemciyi kat etmesi-geçmesi gerekiyor.
Yani bir sörfçünün sabit kalması ve onu geçen dalgaları sayması gibi.
Yaklaşık 10 üzeri 44 dalga geçince (Bir dalga= Bir Planck zamanı) 1 saniyelik zaman algısı oluşuyor.
Eğer foton bu dalgalarla aynı hızda giderse, dalga serisini sayamayacak demektir. Sadece bir dalgaya-an'a bağımlı kalacaktır. Yani zaman algısı olmayacaktır.
Peki, bu nasıl oluyor? Önceki soruda bir parantez kullandım. Çoğunun dikkatini çekmemiştir ama cevap onda aslında. (...Hatta çok küçük kütleli parçacıklar bile bir süre, bu dalgalarla taşınabiliyor. ("Hızlarından dolayı kazandıkları momentum sonucu, taşınamayacak kadar kütle kazanana kadar")).
Burada anahtar kelime momentum. Fotonların kütlesi yok. Yani hızları ne olursa olsun, momentumları olmayacak ve artmayacak. Yani kütle artışı olmayacak.
Elektromanyetik dalgalar, 2 boyutlular. Kütle sahibi değiller. Sadece onları oluşturan etkinin-kuvvetin frekansına bağımlı olarak farklı özellikler gösteriyorlar. Ama hızları, dokunun içindeki, onu oluşturan dalgalarla aynı. (Onlar içinde zaman kavramı yok) (Buradan zaman kavramı sadece kütleli nesneler içindir, sonucu da çıkıyor.)
Bunlar dokuda yol alırken, fotonu taşıyorlar. Hepsi bu aslında.
Elektromanyetik dalgalar , yatay dalgalar oldukları için, titreşimleri hareket yönüne dik.
Fotonlarda bu dik titreşim yönünde titreşiyorlar. Enerji kaybettiklerinde de bu dik titreşim yönündeki hareketlerinden kaynaklanıyor.
Dalgalar zaten içinde bulundukları ortamın bir tepkisi olduklarından , kendi kendisiyle, kendisini engelleyici şekilde etkileşime girmiyor. ? :-) (Denizdeki suyun, içinde ilerleyen dalgayı engellemesi gibi bir şey olurdu bu...)
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
Şu an için çözemediğim şey şu, (bu da maalesef parçacık yaklaşımında cevaplanıyor "gibi" ama tam değil...
Kütle sahibi olmayan fotonların enerjilerini taşıdıklarını boyutun vektörü nedir? Ki güneş yelkeni gibi projelere ilham olacak itme etkisi yapabiliyorlar ?
Bu mekanizmayı ve sistemi daha cevaplayamadım.
morgan-frei5424
Parcacikta sanirim dediginiz Feymann paradoksu.
mehmet-ali8832
Burada gizemli bir konu yok. Einstein bir asır kadar önce bunun açıklamasını şöyle yapmış: Hızlanan bir cisim için zaman yavaşlar fakat bu zaman yavaşlaması sadece hareket eden cisim içindir. Görelilik zaten budur yani zaman "göre-li"dir. sana "göre" , bana "göre", ona "göre" olacak şekilde görelidir. Ortak bir zaman birimi yoktur.
Ayrıca, Işık hızına yaklaşan cisimlerde boyut daralması olur. Diyelim ki 10 metrelik bir uzay gemimiz var. Gemi hızlandıkça dışarıdan bakan gözlemciye göre geminin boyutları yavaş yavaş daralır ve ışık hızına ulaştığında (ulaşamaz ama ulaştığını varsayalım) geminin boyu sıfır metre olur. Geminin içindeki gözlemci için ise geminin boyutlarında hiç bir değişiklik olmaz fakat bu gözlemci de hızlandıkça dışarıdaki evrenin boyutlarının daraldığını görecektir. Işık hızına ulaşıldığında ise evrenin boyutu sıfır olur. yani evrenin milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki iki noktası arasında ışık hızında hareket eden gözlemci için başlangıç noktası geminin ön kısmında, milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki bitiş noktası da geminin arka kısmına değmiş olur yani yolcumuz için yol bayağı kısalmış olur:) Dolayısıyla yolcu için "yol=hız x zaman" prensibi geçerliliğini korur. zaman yoksa yol da yoktur.
mehmet-ali8832
Yani kısacası, foton için yola başladığı nokta ile bitirdiği yer arasında mesafe yoktur.
burtay-mutlu-shibumi-tr1695
@Mehmet Ali, teşekkürler. Fotonların momentumlarında taşıdıkları enerjiyi, katı nesnelere nasıl aktardıkları konusundaki bilgileriniz ve bakışınız nedir?
(Eğer fotona parçacık olarak bakarsak, açıklaması kolay gibi ama beni yine de aşıyor.)
morgan-frei5424
@Mehmet Ali , gerci sorum kutlesiz bir parcacik olan foton icindi , malum fotona bir de dalgalari eklenince, is karisiyor, ama sizin dusuncenizde hemfikir olmadigim bir konu var.
Bahsini ettiginiz uzay gemisi, 10 metre, tabii ki bir ivme kazandiktan sonra isik hizina ulasacaktir ( nasil oluyorsa). Isik hizina ulastiginda, boyutun sIkIstigi ilk yer, geminin onudur.Ve bu anlamda, time dilation da burada meydana gelir.Bu sekilde dusunursek, geminin butunlugunden emin olamam.
Bu nedenle kutlesi olmayan foton acisindan, soru daha baside inebiliyor.(bir anlamda da daha karmasik )
abdullah-basaran1200
(((Zaman ONUN açısından durur))) Dikkat et!
abdullah-basaran1200
Aynı şeyler değil, mantık kullanmalıyız sadece boyut değişir.
enes-toptas9763
Hocam artan hız kütleyi etkiler mi?
isa-erdal-ergun8607
Albert Einstein ışık hakkında ışığın esir adlı görünmez bir güç tarafından uzayda dalgalar halinde ilerlediğini söylemişti. Işık ve zaman hakkında detaylıca soruları olan arkadaşlarımı, Her pazar 20.00 de National Geographic kanalında yayınlanan "Deha" adlı belgeseli izleyebilirler.
